PERGE EKOLÜNÜN EN ÇARPICI ÖRNEĞİ : “DANSÖZ HEYKELİ”

PERGE EKOLÜNÜN EN ÇARPICI ÖRNEĞİ : “DANSÖZ HEYKELİ”Perge antik kentinde, güney Roma Hamamı’nın olduğu bölgede yapılan kazılarında bulunan bu eşsiz heykel sergilediği dönüş hareketi nedeniyle “Dansöz Heykeli” olarak adlandırılmıştır. MS 2’nci yüzyıla tarihlendirilen Dansöz Heykeli 2 metre 25 santimetre boyunda olup 103 parçanın birbirine eklenmesiyle ayağa kaldırılmıştır ve Antalya Müzesi’nde sergilenmektedir. Figür, üzerinde Chiton olarak …

DOĞU (PERS) VE BATI (YUNAN-ROMA) KÜLTÜRLERİNİN SENTEZİNİ AMAÇLAYAN I. ANTİOCHOS VE ARSEMİA KABARTMASI Kendini tanrı katında gören Kral I. Antiochos’la (İÖ 69 ila yaklaşık 36 arası) Herakles’in tokalaşma sahnesinin yer aldığı ünlü Arsemia kabartmasında kral, başındaki tacıyla birlikte yarı tanrı Herakles’ten daha uzun ve daha güçlü tasvir edilmiştir. I. Antiochos, sivri uçlu kral tacıyla Herakles ise sakalı ve elindeki sopasıyla bilinir. Kral I.Antiochos, gücün ve zenginliğin simgesi olan pelerin ve süslü bir kıyafetle tasvir edilmiştir. Antiochos’un elinin tokalaşırken Herakles’ten üstte durması da egonun açık bir ifadesidir. I.Antiochos Kommagene’nin en önemli kralıdır; Yeni bir din kurmayı planlayan, Yunan dini ile Doğulu Pers dinini birleştirmeyi amaçlayan I.Antiochos böylece bir dünya dini yaratarak bu dinin buradan tüm dünyaya yayılmasını sağlayacaktı. Nemrut Dağı da yeni dünya dininin merkezi olacaktı. Kendisi de bu sayede tüm dünyaya hükmedecek ve ölümsüzlüğe kavuşacaktır. Bu tanrılar arasında İran’dan gelen Mithras çok önemli bir tanrıydı, zaten Kralın babası da onun adını taşımaktadır. Kendisini tanrı ilan eden I.Antiochos‘ un batı ve doğu kültürlerini sentezleme girişimi politik yaşama ve sanat eserlerine de yansımıştır. Tokalaşma rölyefi gerek ikonografik gerekse stilistik özellikleriyle bu dünya görüşünün sanata yansımış halidir. Kommanege Krallığı’nın ismi ‚genler topluluğu‘ manasına gelir. Fırat nehri üzerinde Samsat (Samasota) kentinde M.Ö 163 yılında kurulan krallık, MS 72 yıllarında tamamen ortadan kalkmıştır. Yunan ve Pers uygarlıklarının birleştirildiği Kommagene Krallığı’nın resmi dili Grekçe olmasına rağmen içinde yaşayan halklardan dolayı Ermenice, Süryanice ve eski İran dili de konuşulmaktaydı. Yunan ve Pers tanrıları arasinda İran’dan gelen Mithras’ın ayrı bir önemi vardı, kralın babası da zaten onun adını taşımaktaydı. Antiochus’un atası Arsames tarafından kurulan Arsemia antik kentiyse Kommagene krallarının yazlık olarak kullandığı bir merkezdi. Burada ayrıca Kommagene Krallığı’nı zirveye taşıyan I. Antiochus’un babası I. Mithridates‘e ait bir mezar bulunmaktadır; I.Antiochos bu mezarın üzerine Arsemia ve Kommagene tarihine ışık tutan ve Anadolu’nun en büyük Grekçe kitabesi olarak bilinen bir yazıt koydurmuştur. Yazıtlarda Antiochos’un anne tarafından Büyük İskender’den (Yunan-Makedonya), baba tarafından da Darieos’dan (Pers) geldiği yazılıdır. I.Antiochos, atalarından gelen etnik farklılığı birleştirmeyi kendine amaç edinmiştir. Bunun sanat eserlerine de yansıması kaçınılmazdır; Tanrı heykellerinin yüzü doğuya ve batıya çevrilirken isimleri de Grekçe ve Pers dilinde yazılmıştır…

EN KAFA KARIŞTIRICI MEZOPOTAMYA BELGESİ”SÜMER YILDIZ HARİTASI

“EN KAFA KARIŞTIRICI MEZOPOTAMYA BELGESİ”SÜMER YILDIZ HARİTASIYazan: Osman Kürşat SERTTÜRKAsur, Sümer ve Babil uygarlıklarının yaşadığı yer olan Mezopotamya’da modern astronominin temelleri atılmıştır. Sümerlerin astrolojiyle bağlantılı bir dinleri olduğundan Ziggurat adını verdikleri tapınakların en üst katında yıldızları gözlemlemişlerdi. Irak Ninova’daki Asurbanipal kütüphanesinde ele geçen bu tablet de bu anlayışın bir ürünüdür. Bir Sümer tabletinin Asur kopyası …

LUKUYANUS ANITIAT YARIŞLARI KURALLARINI ANLATAN EN ESKİ YAZIT

LUKUYANUS ANITIAT YARIŞLARI KURALLARINI ANLATAN EN ESKİ YAZITİlk düzenli at yarışları 17. yüzyılda İngiltere Kralı II. Charles döneminde yapılmıştı.Hititler, Asurlular, Romalılar ve Mısırlıların at yarışları düzenlediğini kaynaklardan biliyoruz. Örneğin Homeros, MÖ 9. ya da 8. yüzyılda yazdığı İlyada adlı eserinde atlı araba yarışlarından söz etmektedir. Ancak at yarışlarının kurallarını anlatan en eski kitabe Anadolu topraklarında …

ANADOLU ARKEOLOJİSİNİN ÜNİK YAPILARINDAN BİRİ: DELİKKEMER

ANADOLU ARKEOLOJİSİNİN ÜNİK YAPILARINDAN BİRİ: DELİKKEMER Likya uygarlığının başkenti olan Patara antik kentinin su ihtiyacını karşılamak üzere inşa edilen Delikkemer, HİDROLOJİ MÜHENDİSLİĞİ AÇISINDAN Roma İmparatorluğu’nun Anadolu’daki en özgün tarihi yapılarından biridir. Akbel’deki doğal kaynaktan Patara antik kentine su getiren sistemin bir parçası olan kemer, birbirine geçen devasa kaya bloklarından meydana gelmektedir. Su yolunun bir bölümünde …

TARİHTEKI İLK YAZILI TARIM ANITI: İVRİZ KAYA KABARTMASI

TARİHTEKI İLK YAZILI TARIM ANITI: İVRİZ KAYA KABARTMASITarih boyunca birçok medeniyete ev sahipliği yapan Anadolu toprakları, arkeolojik açıdan büyük bir zenginliğe sahiptir. Bunlardan biri de Konya Ereğli‘ de bulunan ve Geç Hitit Dönemi‘ e ait meşhur İvriz kaya kabartması’dır. MÖ 8. yüzyıla tarihlenen kaya kabartması özellikle ikonografik temasıyla dikkat çekicidir. Fırtına Tanrısı Tarhundas, buğday başağı …

MERMERE HAYAT VEREN HEYKELTRAŞ: ANTONİO CORRADİNİ

MERMERE HAYAT VEREN HEYKELTRAŞ: ANTONİO CORRADİNİ “Örtülü Hakikat” ( Veiled truth) adını taşıyan bu eser Venedikli Heykeltraş Antonio Corradini’nin (1688-1752)’nin yarattığı ölümsüz eserlerden biridir. Corradini, bu eseri, Napoli’de bulunan Sansevero Kilisesi (Cappella Sansevero de’ Sangri) için yapmıştır. Napoli halkı tarafından “Pietatella” olarak adlandırılan bu kilise Barok dönemde yapılmış olup mermer heykelleriyle ünlüdür. Di Sangra ailesi …

HAYAT TAMİRCİSİ

Mardin’in Derik ilçesinde yaşayan ve „Hayat Tamircisi“ olarak bilinen Hasan Kızıl bugüne kadar yüzlerce canlıya kendi imkanlarıyla protez yaparak sincaptan kuzuya, kediden atmacaya onlarca cana dokundu. Son olarak elektrik akımına kapılıp arka ayakları felç olmuş bir yavru sincaba oyuncak araba tekerleğinden mini bir yürüteç yaparak onun yeniden hareket etmesini sağlayan bu güzel yürekli insan, bu …

ŞARLKEN’İN ÜNLÜ KALKANI

ŞARLKEN’İN ÜNLÜ KALKANIRönesans Dönemi‘ nin en ünlü zırh tasarımcılarından biri olarak kabul edilen Milanlı Filippo Negroli’nin(1510-1570) Kutsal Roma Cermen İmparatoru Şarlken(1500- 1558) diğer adıyla V.Karl için yaptığı ünlü Medusa kabartmalı kalkan. Negroli ailesinin atölyesinde çıkan zirhlar bütün Avrupa’da tanınmaktaydı. 1529’da Viyana’yı kuşatan Kanuni Sultan Süleyman, Avusturya’ya büyük kayıplar verdirdi. Şarlken’in kardeşi Ferdinand Osmanlı akınları ile …

Modesty

Mermer sertliği nedeniyle yontulması çok zor bir malzeme olarak bilinse de bazı sanatçıları bu bile engelleyemez.İşte onlardan biri de İtalyan heykeltraş Giosuè Argenti (1819-1901)’dir. Milan şehrinde bulunan ünlü Accademia di Belle Arti’de yetişen İtalyan heykeltraş Giosuè Argenti’nin Modesty (1866)adlı ölümsüz eseri.